Aliye Rona (Aliye Dilligil)

Türk sinema ve tiyatro oyuncusu

Doğum tarihi ve yeri: 1 Ocak 1921, Dera

Ölüm tarihi ve yeri: 29 Ağustos 1996, İstanbul

Aliye Rona, Trabzon’un ileri gelen demiryolu işletmecisi Ramiz Bey ve Servinaz Hanım’ın kızı olarak 1921 yılında Dera şehrinde doğdu. Tiyatrocu Avni Dilligil ve gazeteci Turhan Dilligil’in kardeşi olan Rona, Beyoğlu Akşam Kız Sanat Okulu’nda okudu. 1930’ların sonlarında Kadıköy Halkevi’nde amatör olarak tiyatro oyunculuğuna başladı. Ulvi Uraz ve Avni Dilligil ile Arena Tiyatrosunda sahneye çıktı. İzmir Şehir Tiyatrosu’nda birlikte çalıştığı Zihni Rona ile evlendi.

Sinema oyunculuğuna 1947 yılında Kerim’in Çilesi filmiyle başlayan Aliye Rona, Türk sinemasında uzun yıllar karakter rollerinin değişmez ismi oldu. Uzun yıllar dublaj da yapan Rona, sinemada çilekeş, direnen, dik başlı, hakkını hukukunu arayan, kavgacı, töreci köylü kadını ve ana rollerini canlandırdı.

Yaklaşık yarım asırlık sanat hayatı boyunca 204 filmde rol aldı. 1965’te Hepimiz Kardeşiz, 1967’de Zalimler, 1968’de Son Gece ile Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En Başarılı Yardımcı Kadın Oyuncu” ödüllerini aldı. 1969 Adana Altın Koza Film Festivali’nde Kuyu filmiyle “En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu” seçildi.

Ömrünün son yıllarında sağ tarafına felç inen ve tekerlekli sandalyeye mahkûm olan Rona, İstanbul’un Pendik ilçesindeki bir huzurevinde kalmaya başladı. Bu huzurevinde yaşanan sağlık ve şiddet olayları televizyon haberlerinde gündeme gelmiş ve Aliye Rona burada kötü bir hâlde bulunmuştur. Yine bu huzureviyle ilgili haberler sırasında son isteğinin “Mustafa Kemal Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ı oynamak” olduğunu belirtmiştir. 29 Ağustos 1996’de kaldığı huzurevinde geçirdiği beyin kanaması nedeniyle 75 yaşında hayatını kaybetti. 

Ödüller

  • 1965: 2. Altın Portakal Film Festivali – En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu – Hepimiz Kardeşiz
  • 1967: 4. Altın Portakal Film Festivali – En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu – Zalimler
  • 1968: 5. Altın Portakal Film Festivali – En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu – Son Gece
  • 1994: 8. Altın Koza Film Festivali – Yaşam Boyu Onur Ödülü

Kaynaklar