Doğum tarihi ve yeri: 11 Ekim 1928, İstanbul
Ölüm tarihi ve yeri: 17 Kasım 2019, İstanbul
11 Ekim 1928 tarihinde İstanbul’un Çamlıca semtinde doğdu. Annesi İngiliz asıllı Olga Cynthia, babası ise diplomat Ahmet Naci Kenter’dir. Ankara Devlet Konservatuvarı Yüksek Bölümünü sınıf atlayarak bitirdi. On bir yıl Ankara Devlet Tiyatrosunda çalıştı. Rockefeller bursunu kazanarak, American Theatre Wing, Neighbourhood Play House ve Actor’s Studio’da oyunculuk ve oyunculuk öğretiminde yeni teknikler üzerine çalışmalar yaptı. Ankara Devlet Konservatuvarı’na eğitimci olarak atandı.
1959’da Devlet Tiyatrosu’ndan ayrıldı. Kardeşi Müşfik Kenter ve eşi Şükran Güngör ile Kent Oyuncuları Topluluğunu kurdu. Daha sonraki yıllarda sürekli olarak Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık’ta “Değişen Eğitim Metotları” ve “Oyunculuk Metotları” üzerine çalışmalar yaptı.
1962’de tiyatro hizmetlerinden ötürü “Yılın Kadını” seçildi ve Behzat Butak ile birlikte “İlhan İskender Tiyatro Ödülü”nü kazandı. 1968’de İstanbul’da Kenter Tiyatrosunun binasının inşaatını tamamladı. Sinema oyuncusu olarak üç kez “Altın Portakal” ödülüne layık görüldü. Pek çok ülkede İngilizce ve Türkçe oyunlar sergiledi.
100’ün üstünde oyun oynadı ve sergiledi.Shakespeare, Çehov, Bertolt Brecht, Eugène Ionesco, Harold Pinter, Sergey Kokovkin gibi pek çok yazarın yanı sıra Melih Cevdet Anday, Oktay Rıfat, Necati Cumalı, Güner Sümer, Adalet Ağaoğlu, Zeki Özturanlı, Güngör Dilmen, Muzaffer İzgü gibi pek çok Türk yazarın oyunlarını da sahneye koydu, oynadı.
Hayatı boyunca onlarca ulusal ve uluslararası ödüle layık görüldü. 2019’da uzun zamandır mücadele ettiği akciğer rahatsızlığı sebebi ile İstanbul da hastaneye kaldırılan Yıldız Kenter, yaşa bağlı solunum yetmezliği sebebiyle 17 Kasım 2019 tarihinde 91 yaşında ölmüştür. Cenazesi Kenter Tiyatrosu’nda yapılan törenin ardından Aşiyan Mezarlığı’na defnedilmiştir.
Eserleri
Tiyatro
- 1948: Onikinci Gece : William Shakespeare – Ankara Devlet Tiyatrosu[8]
- 1949: Antigone : Sofokles – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1949: Kıskançlar : Oktay Rıfat\Melih Cevdet Anday – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1949: Peer Gynt : Henrik İbsen – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1949: Scapin’in Dolapları : Molière – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1949: Yalancı : Carlo Goldoni – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1950: Hile ve Sevgi : Schiller – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1951: Miras : Augustus Goetz – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1951: Öteye Doğru : Sutton Vane – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1952: Elektra : Sofokles – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1952: Fatih : Nazım Kurşunlu – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1952: Gölgeler) : Ahmet Muhip Dranas – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1952: Ölü Kraliçe : Henry de Montherlant – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1952: Ramak Kaldı : Thornton Wilder – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1952: Sahne Dışındaki Oyun : Refik Ahmet Sevengi – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1952: Yanlış Yanlış Üstüne : Oliver Goldsmith – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1953: Gelin : Emile Zola\Marcelle Maurette – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1953: Lady Frederick : W. Somerset Maugham – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1954-1957: Onikinci Gece : William Shakespeare – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1954: Maria Stuart : Friedrich Schiller – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1954: Şatoya Davet : Jean Anouilh – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1954: Tanrılar ve İnsanlar (Gılgameş) : Orhan Asena – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1956: Finten : Abdülhak Hamit Tarhan – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1956: Misafir (oyun) : Fritz Schweiger – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1956: Yağmurcu : N. Richard Nash – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1957: Çöl Faresi : Ladislas Fodor – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1957: Ümitsiz Saatler : Joseph Hayes – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1958: Öfke : John Osborne – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1959: Hamlet : William Shakespeare – İstanbul Şehir Tiyatrosu
- 1969: Salıncakta iki kişi : William Gibson – Ankara Devlet Tiyatrosu
- 1990: Harold ve Maude : Colin Higgıns – Kent Oyuncuları
- 1998: Martı : Anton Çehov – Kent Oyuncuları
- 2000: Nükte : Marget Edson – Kent Oyuncuları
- 2001: Hep Aşk Vardı : Yıldız Kenter – Kent Oyuncuları
- 2002: Sırça Kümes : Tennessee Williams – Kent Oyuncuları
- 2004: Oscar ve Pembeli Meleği : Éric-Emmanuel Schmitt – Kent Oyuncuları
- 2005: Gece Mevsimi : Rebecca Linkievicz – Kent Oyuncuları
- 2006: Anna Karenina : Tolstoy/Helen Edmundson – Kent Oyuncuları
- 2007: Ben Anadolu : Güngör Dilmen – Kent Oyuncuları
- 2013: Miras Kültürel Müzik Ses Nefes Ruh Beden – Neyzen Kerem Tufan – İzmir Adnan Saygun Kültür Merkezi
Filmler
- 1951: Vatan İçin – Büyükanne
- 1964: Ağaçlar Ayakta Ölür – Büyükanne
- 1965: İsyancılar
- 1966: Pembe Kadın – Pembe
- 1967: Yaşlı Gözler – Ümran
- 1971: Anneler ve Kızları – Fatma
- 1971: Elmacı Kadın – Fatma/Gündoğdu bacı
- 1972: Fatma Bacı – Fatma bacı
- 1973: Ablam
- 1974: Bir Ana Bir Kız – Zeynep
- 1974: Kartal Yuvası – Makbule
- 1974: Kızım Ayşe – Huriye Bacı
- 1983: Zulüm – Ayşe
- 1987-1991: Uğurlugiller – Dizi
- 1988: Hanım – Olcay Hanım
- 1999: Güle Güle – Zarife
- 2001: Büyük Adam Küçük Aşk – Müzeyyen Hanım
- 2002: Aşk ve Gurur – Dizi
- 2005: Saklambaç – Dizi
- 2005: Sen Ne Dilersen – Dadı Mimi
- 2007: Beyaz Melek – Melek
- 2008: Mevlana Aşkı Dansı (ses.)
Ödüller
- Finlandiya Dünya Kadın Kuruluşu tarafından yüz yılın en başarılı yüz kadınından biri olarak onurlandırıldı
- İki kez Ulvi Uraz “En İyi Kadın Oyuncu” Ödülü
- 1962: İlhan İskender Armağanı – İlhan İskender Tiyatro Ödülü
- 1964: 1. Altın Portakal Film Festivali – “Ağaçlar Ayakta Ölür” filmi ile En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu
- 1966: 3. Altın Portakal Film Festivali – “İsyancılar” filmi ile “En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu”
- 1974: 11. Altın Portakal Film Festivali – “Kızım Ayşe” filmi ile “En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu”
- 1981: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanı
- 1984: Roma’daki İtalyan Kültür Birliğince “Adalaide Ristori” ödülü
- 1989: Korsika – Bastia Film Festivalinde “Hanım” filmindeki rolüyle “En İyi Kadın Oyuncu” ödülü
- 1991: Uluslararası Lions Kulübü The Melvin Jones Ödülü
- 1993: Avni Dilligil Ödülleri – “Konken Partisi/Olağanüstü Yorum Ödülü”
- 1994: “Konken Partisi” oyunundaki Fonsla rolü ile “Olağanüstü Yorum” ödülünü aldı
- 1995: “Mevlana Kardeşlik ve Barış” ödülü verildi
- 1995: Kültür Bakanlığı, Tiyatro Sanatına katkılarından ötürü Onur ödülüne layık gördü
- 1996: Magazin Gazetecileri Derneği tarafından Ramiz ile Jülide’deki Jülide rolü için “En İyi Kadın Oyuncu” ödülü
- 1997: Uluslararası İstanbul Festivali tarafından ömür boyu Tiyatro Sanatına katkısından dolayı ödülü
- 1998: 2. Afife Tiyatro Ödülleri – Muhsin Ertuğrul Özel Ödülü
- 1998: Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü
- 1998: Avni Dilligil Ödülleri – “Yaşam Boyu Başarı Ödülü”
- 1998: Ankara Sanat Kurumu “Yılın Kadın Sanatçısı” ödülü
- 1999: “Martı” adlı oyunda Madam Arcadina rolüyle Afife Tiyatro Ödülleri – En İyi Kadın Oyuncu ödülü
- 2010: 47. Altın Portakal Film Festivali – Yıldırım Önal Anı Ödülü
- 2012: Ondokuz Mayıs Üniversitesi 2. Medya Ödülleri’nde Onur Ödülü
Kaynaklar
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Yıldız_Kenter
- http://www.sanatatak.com/view/yildiz-kenterin-ailesi-ve-cocuklugu
- https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/268580
- https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1074625
- https://www.trtworld.com/art-culture/turkey-s-legendary-actor-yildiz-kenter-dead-at-91-31441
