Doğum tarihi: 1930
Türk sinemasının ilk kadın yönetmenlerinden biri olan Ayten Ürkmez, sanat yaşamına senaryo yazarak başladı. 1962 yılında kamera karşısına geçerek oyunculuk yapan sanatçı, 1969 yılında yönetmenlik koltuğuna oturdu. Yurt dışına yerleşti, İsveç’te 7 yıl yaşadıktan sonra Avustralya’ya göç etti. Sydney’de yaşamaya başladı. Kocası profesyonel bir opera şarkıcısı ve aynı zamanda film yapımcısı olan İlhan Kuyululu ile Avustralya’da Türk Halk Tiyatrosu’nu kurdular. Bu sırada polisiye televizyon dizilerinde oynamaya başladı. Daha sonra pek çok filmde yönetmenlik yaptı. Avustralya’da kurulan Birleşik Sanat ve Kültür Grubunun başkanlığını yürüttü.
“Ötekinin Sesi: Yeşilçam’ın Görünmeyen Kadınları” belgeseliyle sinema tarihindeki yeri belgelenen, sinemamızın ilk kadın yönetmenlerinden ve yurt dışında film çekmeyi başarmış ilk yönetmenimiz Ayten Kuyululu Ürkmez’in filmleri Uçan Süpürge Kadın Filmleri Festivalinde ülkemiz seyircisiyle ilk kez buluştu.
Bir kadın olarak sinemayı kendilerine yakıştırılmayan, başka bir deyişle erkek işi olduğu düşünülen yönüyle ele almalarının birçok zorlukla karşılaşmalarına sebep olduğuna değinilen belgeselde Ayten Ürkmez Kuyululu konuyla ilgili bir anısını şöyle anlattı: “Türkiye’de ve İsveç’te birçok film yönetmenliği, yapımcılığı ve senaristliği yaptıktan sonra Avustralya’ya göçtüm. ‘Ben burada film yapmak istiyorum’ dedim. ‘Kadından da yönetmen mi olur?’ cevabıyla karşılaştım ve şaşırdım. Çünkü ben bu sözü daha önce de duymuştum.”
Eserleri
Yönetmen
- Suçlu mu Piyon mu? / Is He Guilty or Is He a Pawn? – 1989
- Altın Kafes / The Golden Cage – 1975
- Bir Avuç Toz / A Handful of Dust – 1974
- Dışardakiler / Utanför – 1969
Senarist
- Suçlu mu Piyon mu? / Is He Guilty or Is He a Pawn? – 1989
- Örgüt – 1976
- Altın Kafes / The Golden Cage – 1975
- Haşhaş – 1975
- Bir Avuç Toz / A Handful of Dust – 1974
- Dışardakiler / Utanför – 1969
- Küçük Dünya – 1961
Oyuncu
- Kalabalık – 1983
- Örgüt – 1976
- Altın Kafes / The Golden Cage – 1975
- Bir Avuç Toz / A Handful of Dust – 1974
- Battı Balık – 1962
- Sahte Nikah – 1962
Kaynaklar
