Melek Celal Sofu 

Türk ressam, heykeltraş, yazar

Doğum tarihi ve yeri: 1896, İstanbul

Ölüm tarihi ve yeri: 1976, Münih

1896’da İstanbul’a dünyaya geldi. İnas Sanayi-i Nefise Mektebi’ne konuk öğrenci olarak katıldı; burada Nazmi Ziya Bey’in atölyesinde çalıştı. Ailesinin desteği ile Paris’e gidip bir süre Julian Akademisi’nde resim eğitimi aldı. Louis Sue, Andre Platson ve Pierre Poisson’un öğrencisi oldu. Moda Çayırı’ndaki evi edebiyat ve sanat alanlarının ünlü kişilerinin ağırlandığı bir kültür evi olarak hizmet verdi. Türk işlemeleri ve eski yazı ustaları hakkındaki kitapları onun sanat dünyasına yaptığı en büyük katkı kabul edilir. Şeyh Hamdullah ve Hattat Kâmil Akdik hakkında yazılmış iki kitabı ile, Türk el işlemeleri hakkında bir incelemesi vardır. Topkapı Müzesi hakkında Fransızca olarak bir eser hazırlamıştır. Tuğrakeş İsmail Hakkı Altınbezer ile Bahaettin Tokatlıoğlu ve Necmettin Okyay’a ait iki kitap hazırlamış ancak yayımlamaya fırsat bulamamıştır. Celal Esad Arseven onu “empresyonist eğilimli realist bir sanatçı” olarak tanımlar. Heykel alanındaki çalışmaları arasında Polonyalı ressam ve heykeltıraş Bilinsky Büstü, Moda’daki komşusu olan Saliha Cimcoz büstü ve oğlu Ziya Sofu büstü” vardır. Pek çok karma sergiye katılan Melek Hanım, 1964’te Münih’te bir kişisel sergi düzenlemiştir. Çok değerli bir Türk işlemeleri koleksiyonuna sahiptir. İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde ve Rezan Has Müzesi‘nde eserleri bulunur. Özel mektup ve fotoğrafları Doğan Paksoy koleksiyonundadır.

İlk Türk kadın ressam ve heykeltıraşlarındandır. Resim ve heykel sanatı dışında, işleme, hat ve tezhip gibi el sanatları ile de ilgilenmiştir. Eski yazı ustalarını ve Türk işlemeleriyle süslemelerini dünyaya tanıtan kitaplar yayımlamıştır. Lampe’nin 98 yaşında ölümünden sonra bir hastalıktan ötürü uzun yıllar yatağa bağlı kaldı. 15 Eylül 1976’da Münih’te hayatın yitirdi.

Kitapları

  • Melek Celal Lampe, Le Vieux Serail des Sultans, Preface de M. Albert Gabriel de l’ Institut de France. Association des Amis d’Istanbul Touring et Automobile Club de Turquie, 2eme Edition, İstanbul, 1963.
  • Melek Lampe, Volkskunst der Türkei – Sammlung Melek Lampe im Münchner Stadtmuseum, Druck: M. Saupe & Co., im Auftrag, München 1959.
  • Melek Celal, Şeyh Hamdullah, İstanbul, 1948.
  • Melek Celal, Türk İşlemeleri, İstanbul, 1939.
  • Melek Celal, Reisülhattatin-Kamil Akdik, İstanbul, 1938.

Kaynakça