Fatima-Zohra Imalayen (Assia Djebar)

Cezayirli romancı, çevirmen ve film yapımcısı

Doğum tarihi ve yeri: 30 Haziran 1936, Şerşel

Ölüm tarihi: 6 Şubat 2015

Çalışmalarının tamamı için 1996 Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü. Sık sık Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterildi.

Djebar, 30 Haziran 1936’da Şerşel, Cezayir’de, Berberi kökenli bir aile olan Taha Imalhayène ve Bahia Sahraoui’nin ailesinde Fatima-Zehra Imalayen olarak doğdu. Aïn Defla Vilayeti, Cezayir yakınlarındaki küçük bir liman köyü olan Şerşel’de büyüdü, Fransa’nın en seçkin okullarında eğitim gören ilk Cezayirli ve Müslüman kadın oldu.

1957’de ilk romanı La Soif’in (“Susuzluk”) yayınlanması için Assia Djebar takma adını seçti. Bir sonraki yıl Les Impatients adlı bir kitap daha yayımladı. Ayrıca 1958’de, o ve Ahmed Ould-Rouïs, sonunda boşanmayla sonuçlanacak bir evliliğe imza attı. Djebar, Rabat Üniversitesi’nde (1959-1962) ve ardından Cezayir Üniversitesi’nde ders verdi. Yeniden Cezayir’e dönmeden önce 1965-1974 yılları arasında Paris’te yaşadı. 1980’de Cezayirli şair Malek Alloula ile yeniden evlendi. Çift, Cezayir Kültür Merkezi’nde araştırmacı görevinde bulundukları Paris’te yaşadı.

1985’te Djebar, L’Amour, la fantasia’yı yayınladı ve burada “dil konusundaki kararsızlığını, Batı eğitimli, Cezayirli, feminist, Müslüman bir entelektüel olarak tanımlanmasını, Cezayirli kadınların ve genel olarak kadınların sözcüsü olarak rolünü” defalarca dile getirdi.

2005 yılında, Fransız dilinin mirasını korumakla görevli ve “ölümsüzler” olarak bilinen üyeleri ömür boyu seçilen bir kurum olan Fransa’nın önde gelen edebiyat kurumu Académie française’ye seçildi. Kuzey Afrika’dan kuruma seçilen ilk yazar ve Akademi’ye katılan beşinci kadındı. 

Djebar, özellikle kadınlar için artan hakların savunulması alanında, Arap dünyasında İslami reformun sesi olarak biliniyordu. Çalışmalarının tamamı için 1996 Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü. Sık sık Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterildi.

Eserleri

  • La Soif, 1957 (İngilizce: The Mischief)
  • Les impatients, 1958
  • Les Enfants du Nouveau Monde, 1962 (İngilizce: Children of the New World: a novel, çeviri: Marjolijn De Jager: New York: Feminist Press at the City University of New York, 2005)
  • Les Alouettes naïves, 1967
  • Poème pour une algérie heureuse, 1969
  • Rouge l’aube
  • L’Amour, la fantasia, 1985 (İngilizce: Fantasia: An Algerian Cavalcade, trans. Dorothy S. Blair; Portsmouth, N.H., Heinemann, 1993 (repr. 2003)
  • Ombre sultane 1987 (İngilizce: A Sister to Scheherazade)
  • Loin de Médine, (İngilizce: Far from Medina)
  • Vaste est la prison, 1995 (İngilizce: So Vast the Prison, trans. Betsy Wing; Sydney: Duffy & Snellgrove, 2002)
  • Le blanc de l’Algérie, 1996 (İngilizce: Algerian White)
  • Oran, langue morte, 1997 (İngilizce: The Tongue’s Blood Does Not Run Dry: Algerian Stories)
  • Les Nuits de Strasbourg, 1997
  • Femmes d’Alger dans leur appartement (İngilizce: Women of Algiers in Their Apartment; Charlottesville: UP of Virginia, 1999)
  • La femme sans sépulture, 2002
  • La disparition de la langue française, 2003
  • Nulle part dans la maison de mon père, 2008

Sinema

  • La Nouba des femmes du Mont Chenoua, 1977
  • La Zerda ou les chants de l’oubli, 1979

Ödülleri

  • 1985’te L’Amour la Fantasia ile Fransız-Arap Dostluk Ödülü
  • 1996 yılında Djebar, dünya edebiyatına yaptığı katkılardan dolayı prestijli Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü
  • Ertesi yıl Marguerite Yourcenar Ödülü
  • 1998’de Uluslararası Palmi Ödülü
  • 2000 yılında Alman Kitap Ticareti Barış Ödülü

Kaynaklar