Feminist sanat örnekleriyle karşılaştığımız sanatın birçok farklı kol ve disiplini varken, feminist çizgilerin hayata geçtiği kimi çalışmalar biz sanatseverleri hem sanatsal hem fikirsel doyuma ulaştırabiliyor. Bu noktada feminist sanatı icra eden ve sanat ürünlerinde feminist düşünceden ilham alan ya da kadın güçlenmesi fikrini kendi dokunuşlarıyla canlandıran sanatçıların yapıtlarını deneyimleyerek onlar ile etkileşmek dönüştürücü bir deneyim olabiliyor.
Belki de sanatın özgürleştirici doğasından gelen sınır tanımazlık hissinin, feminist düşünce ile buluştuğunda yaratılan atmosferler-kişi ve nesnelerin devinimi sanatçı-biz şahit olucular arasındaki etkileşim-ilham hareketine ön ayak etmekte. Bunların yanında, gerçek olanı yansıtma-normlara ayak uydurma-tek tipleştirip olanı yansıtma gibi sanat eserlerinin var oluşunu daraltan sınırlandırmaların kalkması mümkün oluyor. Bu nedenle de kimi zaman fantastik kimi zaman farklı akım- kurgu tiplerinden ilham alınarak yaratılmış atmosferlerin hayat bulduğu ve içindeki karakterlerin de bu özgürleştirici konum etkisiyle sınırsızca var olabildiği gerçeklikler yaratılmasına olanak sağlanıyor. Bu açıdan feminist çizgilerin sanatçıya verdiği özgürlük ve sınırsızlık hali; feminist sanatın savunup yarattığı fikir-değerlerle bir birbirine temas edip beslenip büyüyor.
Meltem Sarıkaya
Eserlerinde erkeklik, tahakküm, güç, otorite, imaj gib kimi kavramları tartışan Meltem Sarıkaya; bir bakıma resimlerinde sunduğu erkek figürleri üzerinden erkeklik imajını toplumsal bağlamda yargılayarak aslında alay eder. Çizgilerinde, kadınlar tarafından domine edilmiş; kimi zaman aşağılanmış ve baskılanmış erkek figürlerinin ifadelerine yer verir.
Aynı zamanda erkeklik kurgusunun kurulmasına ve bu kurgunun yaratılmasının “şova” dayanan yapısına göndermeler yaptığı eserleri de bulunur. Sarıkaya’nın yarattığı gerçekliklerdeki kadın figürleri topuklu ayakkabılar, deri elbiseler ve ellerinde kırbaçlarla erkekleri domine eder.Yüzlerindeki alaycı-nötral ifade de, güç temsilini kadın figürlerin üzerine çeker.
Meltem Sarıkaya ile “Venüs’ün Yeniden Doğuşu” podcast serimizin bölümünü izlemek için: https://youtu.be/TaX93W5du4U
Simay Bahçıvan
Simay Bahçıvan, illüstrasyonlarda yarattığı ve yaşattığı gerçeklik evreninde izleyicisine sınırsız bir dünya teklif eder. Fiziksel sınırlar, güç temsilleri, boyutsuzluk, bozulmuş biçimlerle kurguladığı atmosferlerdeki gerçekçi sınırların kısıtlıyıcılığını alaya alan bir tavır sergiler. Renkler, şekiller ve kimi zaman dokularla zenginleştirilmiş bu dünyadaki karakterler, fantastik öğelerle desteklenmiş gerçeküstü güçlerle pekiştirilmiş iken; varlığına rastlanmayan kimi konseptler de vardır örneğin: cinsiyet rolleri.
Simay Bahçıvan ile “Venüs’ün Yeniden Doğuşu” podcast serimizin bölümünü izlemek için: https://www.youtube.com/watch?v=uIHxHsDNxOs&t=7s
Zeynep Solakoğlu
Zeynep Solakoğlu, zamansız ve boyutsuz olanla kurguladığı ilişkilenmeler sayesinde ; ancak cinsiyet temelli belirlenmişliklerin, tanımlamaların ve fiziksel kapasitelerin dışında algılanabilecek formlar sunar.Bu gerçekdışı formlar, kendi aralarında bütünleşip yaşayan bir organizmayı oluştururken; görsel kurmacaların ve bulmacaların örneklerine rastladığımız eserlerinde,”sınırsız” olana atfedilenleri görürüz.
Zeynep Solakoğlu ile “Venüs’ün Yeniden Doğuşu” podcast serimizin bölümünü izlemek için: https://youtu.be/eY9wXojrf5Q
Feminist Sanat Tarihi projesi boyunca yollarımızın kesiştiği pek çok sanatçının işleri bize ilham verirken; bu yazımızda onlardan aldığımız bu ilhamın bizi bu derece etkilemesinin arkaplanına inmeye çalıştık. Onların yarattıkları atmosferlerin, feminist sanatın varlığından heyecan duyan herkesin içindeki değerlerle köklenebilecek ütopyalar (ama ulaşılması zor olanlardan değil!) olduğunu da söyleyebiliriz. Tam da bu nedenden sanat bize düşünsel anlamda ulaşmaya çalıştığımız dünyaya giderken hizmet edecek, kimi zaman yol gösterip aracılık gösterecek, bazen de o dünyanın kendisi olacak! Feminist çizgiler ve ona hayat verenler bu yolculukta iyi ki bizimle!
-Özge Gürbüz
